Tanı
- Öykü
- Fizik muayene
- Görüntüleme yöntemleri
• Mamografi
• Ultrasonografi
• Meme MR - Biyopsi
Diğer hastalıklarda olduğu gibi gibi meme muayenesi de öykü alınması ile başlar. Meme kanseri risk faktörleri başlığı altında adı geçen noktalar özellikle sorgulanmalıdır.
Meme kanserinin en sık görülen belirtisi ağrısız, yeni ortaya çıkmış kitle varlığıdır. Hastaların sadece %10’unda kitle olmaksızın ağrı şikâyeti vardır. Meme ağrısı (mastalji, mastodini) daha çok iyi huylu meme hastalıklarının belirtisidir. Meme başından kanlı akıntı, meme başında kaşıntılı yara daha az sıklıkla görülen meme kanseri belirtileridir. Meme derisinde ödem, çekinti, meme başının içe doğru dönmesi, koltukaltında kitle varlığı ileri evre meme kanseri bulgularıdır. Meme kanserinin tedavisinde başarılı olabilmek için hastalığın erken tanısı çok önemlidir.
Fizik Muayene
- Memesiyle ilgili yakınması olmasa da kadınlar 40 yaşından itibaren yılda bir kez uzman hekim tarafından muayene edilmelidir. Memeye ait yakınması bulunan hastalar da muayeneye ilave tanı yöntemleri de kullanılır. Doğru tanı için iyi ve ayrıntılı bir fizik muayene esastır
- Tanı yöntemleri ile herhangi bir patolojinin gösterilemediği bazı durumlarda sadece fizik muayene ile tanı konan meme kanseri olguları vardır
Görüntüleme Yöntemleri
- Meme hastalıklarının tanısı için standart görüntüleme yöntemleri mamografi ve meme ultrasonografisidir (USG). Manyetik rezonans görüntüleme (MRG) daha sınırlı kullanılan ileri inceleme yöntemidir
- Mamografi tarama ve tanı amacıyla kullanılan en önemli görüntüleme yöntemidir. Tarama mamografisi herhangi bir yakınması olmayan 40 yaşın üzerindeki kadınlara yapılır. Tanı amaçlı mamografi ise memeye ait yakınması olan hastalara 35 yaşından itibaren yapılabilir
- Fizik muayenede ele gelmeyen, USG’de görüntülenemeyen, sadece mamografi ile saptanabilen şüpheli lezyonlar mamografi eşliğinde örneklenebilir veya çıkartılabilir
- Ultrasonografi (USG), memeyi oluşturan normal dokuları (süt bezleri, kanalları) ve patolojik yapıların (kitlelerin) özelliklerini ortaya koyabilen, her ortamda yapılabilen görüntüleme yöntemidir. Biyopsilerin büyük bir bölümü USG rehberliğinde yapılmaktadır
- MRG, meme hastalıklarının standart görüntüleme yöntemleri ile saptanamadığı durumlarda, özellikle genç meme kanserlerinde ve lokal ileri meme kanserinin genişliğini belirlemede kullanılmaktadır. Ayrıca ailesel ve genetik geçişli meme kanserine sahip yüksek riske sahip ailelerin bireylerinde tarama amaçlı kullanılır
Biyopsi
Meme kanseri tanısı fizik muayene, görüntüleme yöntemleri ve biyopsi ile konur. Bu üç yöntemin beraber uygulandığı hastalarda doğru tanı oranı artar. Kanser tanısını koymada özellikle histopatolojik inceleme çok önemlidir. Bu nedenle birçok değişik yöntem tanımlanmıştır: Bunlardan en sık kullanılanlar:
- İnce iğne aspirasyon sitolojisi(İİAS)
• Hücresel bilgi verir - Kalın iğne (kor) biyopsisi
• Doku tanısı veren en sık kullanılan biyopsi yöntemidir. Sıklıkla USG rehberliğinde yapılmaktadır - Stereo taktik meme biyopsisi
• Tel ile işaretli
• Vakum destekli biyopsi
• Fizik muayenede saptanamayan, görüntüleme yöntemleri ile teşhis edilebilen lezyonlarda yapılmaktadır - ROLL (Radyoaktif madde ile işaretleme)
• Fizik muayenede saptanamayan, görüntüleme yöntemleri ile tespit edilen lezyonlarda radyoaktif madde ile işaretlenip, gama probe yardımıyla yapılmaktadır - İnsizyonel biyopsi
- Eksizyonel biyopsi
• İnsizyonel ve eksizyonel biyopsiler diğer yöntemlerle tanı konulamayan çok nadir durumlarda yapılır
İnce iğne aspirasyon biyopsisi
Kalın iğne biyopsisi
Tel ile işaretleme ve vakum biyopsi